Onderwerp: ketting, cassette en smering; oordeel: goed onderhoud loont
Over dit onderwerp is het zelfs zonder statistici duidelijk dat het moeilijk is harde conclusies te trekken. Toch maar een poging mijn ervaring samen te vatten.
Op de eerste plaats de, m.i. onweerlegbare, observatie dat de overgang van 8/9-speed naar 10-speed gepaard is gegaan met een zeer sterke teruggang in de levensduur ven de ketting en daarmee ook van de cassette. Voor de komst van de 10-speed systemen had ik niet eens een caliber om de ketting-slijtage te meten en nu ben ik al blij als ik de 5000km haal (wat dus meestal niet het geval is) en ook op mijn vrachtfiets (9-speed XT) haal ik probleemloos meer dan 5000km maar dan met bagage, door bergachtig terrrein en vaak onverhard. Weer even terugkomend op mijn industrie-achtergrond: 5000km is dus minder dan 200 bedrijfsuren en bij 30km/u slecht 1 week continu en dat met een motortje van slechts een paar honderd Watt. Met andere woorden wij als fietsers worden dubbel in het pak genaaid door onze vrienden van Shimano en de rest van de fiets-keten. Helaas, we zullen het ermee moeten doen en dus reden te meer om ervaringen uit te wisselen. Ik moet echter gelijk bekennen dat ik vind dat een fiets is om op te fietsen en niet om te poetsen; met name het ketting-onderhoud, en daarmee de ketting-levensduur, lijdt regelmatig onder deze aanpak zoals mag blijken uit de waargenomen levensduur (bij 0.75-1.00% lengteverandering van 2700 tot 5100 km).
Als alternatief zouden we natuurlijk ook kunnen overstappen op een Rohloff naaf met bromfietsketting maar die zullen we dan zelf op de markt moeten brengen.
Alle hieronder beschreven observaties gelden voor de 10-speed Ultegra triple ketting CN-6600, maar ik hoop dat ook bezitters van andere kettingen er iets aan kunnen hebben
Droge vs natte smering: het voordeel van “droge” smering zoals Pedro’s IceWax of DryLube is dat de ketting minder gevoelig is voor het verzamelen van vuil en dat zou de levensduur van de ketting ten goede moeten komen. Niet alleen het oplosmiddel, ook de smerende bestanddelen van deze droge smering lijken echter snel te “verdampen” en als je niet zeeeeer regelmatig (elke 100km of zo iets) de ketting smeert, gaat dat ten koste van de levensduur van de ketting en is 3000km al een hele prestatie. Het voordeel van natte smering is dat de olie beter aan de ketting plakt en na 100km misschien wel vies, maar niet verdwenen is. Voor mij geldt dus dat “natte” smering de voorkeur verdient, maar voor de mensen die hun fiets wat beter onderhouden hoeft dat niet te gelden.
Op basis van de zeer positieve ervaringen met het droge smeermiddel Finish Line Ceramic Wax ben ik recent een experiment begonnen waarbij ik de ketting elke 250km schoonmaak en smeer. De eerlijkheid gebied te zeggen dat de bijgeluiden tot nu toe (de ketting heeft er zo’n 1900km opzitten) aangeven dat zelfs met de keramische toevoeging, een interval van slechts 250km aan de optimistische kant lijkt. Echter het is een wetenschappelijke doodzonde om de regels te veranderen tijdens het experiment, dus ik zit de rit uit en zie wel wat de uitkomst is en of er een vervolg moet komen. Op basis van de indicaties van de caliber vrees ik echter dat dit een van de slechtste resultaten ooit zal worden.
Ketting en cassette: als je de ketting op tijd vervangt, d.w.z. bij een slijtage van zo’n 0.75% (maar ver voor de 1.00%) kan de cassette 2 soms wel 3 kettingen mee. De puristen gebruiken de kettingen om en om voor zeg zo’n 500km om tot een zo gelijkmatige slijtage van zowel ketting als cassette te komen, maar dat is mij te veel werk: eerst de eerste ketting oprijden en daarna de tweede vraagt veel minder werk en is bijna even effectief, ten minste het bevalt mij prima. En zelfs dan hoeft de cassette niet te worden weggegooid, want vaak zijn maar 2 of 3 tandwieltjes aan vervanging toe en die zijn (bij Ultegra) apart uitwisselbaar. Er bestaat een tooltje om de slijtage van cassette-tandwieltjes te meten(Rohloff HG-IG-check) , maar de resultaten daarvan zijn veel minder eenduidig dan bij de ketting-caliber.